Ελληνικός Οργανισμός Σάτυα Σάι
Ζώνη 6, Νότια Ευρώπη, Περιοχή 6.2

Πλωτίνος

Ο Πλωτίνος (203-270 μ.Χ.) υπήρξε σημαντικότατος φιλόσοφος της ύστερης αρχαιότητας και θεωρείται ιδρυτής της Plotinosνεοπλατωνικής φιλοσοφίας.

Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του δεσπόζει το απόλυτα υπερβατικό Εν / Αγαθόν, το οποίο αποτελεί την πρωταρχική αιτία και τον τελικό σκοπό όλων των όντων. Δεύτερος στη τάξη μετά το Εν, είναι ο Νους, που αντιστοιχεί στον πλατωνικό νοητό κόσμο των Ιδεών και ο οποίος μετέχει στη λάμψη και τη σοφία του Ενός. Τρίτη και τελευταία στη μεταφυσική ιεραρχία του Πλωτίνου είναι η Ψυχή, ποιητική αιτία του αισθητού κόσμου, που κοσμεί και διοικεί το σύμπαν σύμφωνα με το αιώνιο πρότυπο του Νου.

Πηγή πληροφοριών για τη ζωή και τη φιλοσοφική σκέψη του Πλωτίνου αποτελεί ο μαθητής του Πορφύριος, ο οποίος επιμελήθηκε το έργο του δασκάλου του και κατέταξε τις πραγματείες του σε έξι βιβλία, καθένα εκ των οποίων αποτελείται από εννέα πραγματείες που γι αυτόν τον λόγο ονομάστηκαν εννεάδες.

Η τέταρτη εννεάδα περιέχει εννέα πραγματείες αφιερωμένες στην ψυχή. Εδώ ο Πλωτίνος παρουσιάζει την ψυχή ως αδιαχώριστη και αδιαίρετη από τον νοητό κόσμο, η οποία παρόλο που κατέρχεται στα υλικά σώματα του αισθητού κόσμου, ένα μέρος της παραμένει πάντοτε συνδεδεμένο με τον κόσμο του Νοητού.

Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι απόσπασμα της όγδοης πραγματείας της τέταρτης εννεάδας, που φέρει τον τίτλο Περί της εις τα σώματα καθόδου της ψυχής. Εδώ ο Πλωτίνος περιγράφει την προσωπική του εμπειρία, όταν αποκομμένος από τον αισθητό κόσμο, εισέρχεται στον αληθινό του Εαυτό. Όταν επανέρχεται εκφράζει την απορία του για το πώς η ψυχή εγκλωβίστηκε στο σώμα και γιατί θα πρέπει να επιστρέφει σ’αυτό μετά από κάθε υπερβατική εμπειρία. Λέει λοιπόν στην εισαγωγή της πραγματείας:

«Πολλές φορές, όταν ξυπνώ από το σώμα στον εαυτό μου και βρίσκομαι έξω από τα άλλα πράγματα, αλλά μέσα στον εαυτό μου, βλέποντας τόση θαυμαστή ομορφιά (θαυμαστόν ηλίκον κάλλος) και πιστεύοντας τότε, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι ανήκω σε ανώτερη μοίρα - αφού έχω ενεργοποιήσει την πιο έξοχη ζωή (ζωήν αρίστην), έχω φτάσει να ταυτιστώ με το θείο και βρίσκομαι μέσα σ’ αυτό, έχοντας φτάσει στην ενεργοποίηση εκείνη με το να εγκατασταθώ πάνω από όλο το άλλο νοητό - όταν, μετά από αυτή τη στάση μέσα στο Θείο (εν τω θείω στάσιν), κατεβαίνω από τον Νου στον λογισμό, απορώ πώς και κατεβαίνω τώρα, και με ποιον τρόπο έφτασε κάποτε η ψυχή μου να βρεθεί μέσα στο σώμα, τη στιγμή που και μέσα στο σώμα που βρίσκεται, είναι κάτι τέτοιο, όπως μου αποκαλύφθηκε καθεαυτήν (οίον εφάνη καθ’ εαυτήν, καίπερ ούσα εν σώματι).»

Περί της εις τα σώματα καθόδου της ψυχής, εδ. 1, στ. 1-11

 

Περιήγηση στα κείμενα των Αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων