Ο Πλάτων σχεδιάζοντας την ιδανική πόλη, έχει ήδη δηλώσει πως οι κυβερνήτες της πόλης, οι φύλακες, θα πρέπει να έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους την σοφία. « Ή οι βασιλείς να φιλοσοφήσουν ή οι φιλόσοφοι να κυβερνήσουν». Αυτή είναι η άποψη του Πλάτωνα περί διακυβέρνησης της πόλης.
Ποιοι όμως είναι οι αληθινοί φιλόσοφοι;
Στο παρακάτω απόσπασμα αναφέρεται σ` ένα από τα πολλά χαρακτηριστικά τους, εκείνο δηλαδή που αφορά την αγάπη των φιλοσόφων για τη μάθηση η οποία μπορεί να τους φανερώσει την απόλυτη και αναλλοίωτη αλήθεια.
Γράφει λοιπόν:
«Αφού φιλόσοφοι είναι όσοι μπορούν να φτάσουν και να έρθουν σ’ επαφή μ’ εκείνο που είναι παντοτινό και αναλλοίωτο, και όχι εκείνοι που στρέφονται και χάνονται στα πολλά και ευμετάβολα, ποιοι τάχα ανάμεσα στους δύο πρέπει να είναι οι κυβερνήτες της πόλης;
Πώς άραγε θα μπορούσαμε να εξετάσουμε το ζήτημα, ώστε να παραδεχθούμε το σωστότερο;
Εγώ νομίζω πως πρέπει να διορίσουμε φύλακες εκείνους που θα ήταν ικανοί να προστατέψουν τους νόμους και τους θεσμούς της πόλης.
Και δεν είναι φανερό πως ο καλός φρουρός, για να μπορέσει να φυλάξει κάτι θα πρέπει να έχει οξεία όραση και όχι να είναι τυφλός;
Και νομίζεις τάχα πως δεν είναι τυφλοί όσοι δεν κατέχουν τη γνώση εκείνου που πραγματικά υπάρχει και δεν έχουν καμία ιδέα του στην ψυχή τους μέσα, ούτε μπορούν, σαν τους ζωγράφους, να έχουν μπροστά στα μάτια τους το αληθέστατο πρότυπο στο οποίο να στρέφονται και να το κοιτάζουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσοχή, έτσι ώστε να διαμορφώνουν σύμφωνα με αυτό και τους εδώ νόμους, αυτούς που αφορούν τα ωραία και τα δίκαια και τα αγαθά, αν χρειαστεί να νομοθετήσουν και να φυλάγουν άγρυπνοι ώστε να μπορούν να προστατεύουν εκείνα που καλώς έχουν νομοθετηθεί;
Αυτούς λοιπόν θα προτιμήσουμε να βάλουμε φύλακες ή εκείνους που έχουν κατακτήσει τη γνώση καθεμιάς πραγματικής οντότητας και παράλληλα δεν υστερούν καθόλου, αν τους συγκρίνουμε με τους άλλους, ούτε ως προς την εμπειρία ούτε ως προς κανένα άλλο μέρος της αρετής;
...Πρέπει λοιπόν, καθώς λέγαμε και στην αρχή αυτής της συζήτησης, να μελετήσουμε κατ` αρχάς τα φυσικά χαρακτηριστικά αυτών των ανθρώπων. Και υποθέτω, αν συμφωνήσουμε επαρκώς σ’ αυτό, δεν θα δυσκολευτούμε να παραδεχθούμε ότι αυτοί οι ίδιοι μπορεί να έχουν εκείνα τα προσόντα και δεν χρειάζεται να είναι ηγεμόνες της πόλης άλλοι εκτός από αυτούς.
Ας θεωρήσουμε λοιπόν δεδομένο πως το χαρακτηριστικό των φιλοσόφων είναι η αγάπη τους για τη μάθηση η οποία μπορεί να τους αποκαλύψει την αιώνια ουσία που δεν υπόκειται σε γέννηση και φθορά.»
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, 484 b 3 - 485 b 3
